حرکت یک خودروی سواری با موتور احتراق داخلی، نیازمند مکانیسمی است که در چهار مرحله شامل مکش، تراکم، انفجار و انبساط و تخلیه میسر میشود. تمام این مراحل درنتیجه به تولید نیروی حرکتی خودرو ختم میشوند و باید بهدرستی انجام شوند. در مرحله انفجار و انبساط، سیستم برق خودرو وارد عمل میشود. این سیستم از قطعات مختلفی تشکیل میشود که کوئل یکی از آنها است.
کوئل همان قطعهای است که برق لازم برای ایجاد جرقه توسط شمع خودرو (با انواع شمع خودرو بیشتر آشنا شوید.) را تأمین میکند. در صورت نیاز به هرگونه خدمات سیستم برق خودرو، میتوانید با تکنسینها و تیم متخصص الو باتری ارتباط برقرار کرده و از خدمات متعدد آنها بهره بگیرید.
جهت خرید و فروش انواع باتری ام وی ام کلیک کنید.
کوئل چیست؟
کوئل (Coil) یکی از قطعات سیستم برق خودرو است و از زبان انگلیسی به معنای سیمپیچ (کلاف سیمی باحالت پیچشی) گرفته میشود. این قطعه در خودروهای دارای سیستم احتراق داخلی و سوخت بنزینی کاربرد دارد و موجب افزایش ولتاژ باتری و ایجاد جرقه در زمان درست برای تولید نیروی حرکتی خودرو میشود. درواقع برای ایجاد جرقه و تولید انفجار در سیلندر این نوع خودروها، به اختلافپتانسیلی برابر 7000 (در شرایط معمولی) تا 2500 ولت (در صورت پایین بودن کیفیت سوخت یا کثیف بودن شمعها) نیاز دارد. این در حالی است که اخلاف پتانسیل دو سر باتری ماشین در بهترین حالت 12 ولت است.
با توجه به آنچه گفته شد، باتری خودرو بهتنهایی نمیتواند اختلافپتانسیل موردنیاز برای جرقه زدن شمع را ایجاد کند و به عامل دیگری برای تحقق آن نیاز است. در این مرحله، کوئل وارد عمل میشود و نقش خود را بهدرستی ایفا میکند. این قطعه جریان برق با ولتاژ پایین را از باتری دریافت کرده و پس از افزایش ولتاژ، آن را بهسوی شمعها میفرستد. کوئل کاربردهای دیگری بهجز سیستم برق خودرو نیز دارد؛ اما در این مطلب صرفاً به بررسی وظایف این قطعه در خودرو میپردازیم.
وظیفه کوئل در خودرو
در مرحله مکش، پیستون پایین کشیده میشود تا با افزایش حجم سیلندر، مخلوطی از سوخت و هوا به داخل محفظه بسته سیلندر کشیده شود. در مرحله تراکم و همزمان با بسته شدن هردو سوپاپ ورودی و خروجی، پیستون بالا میآید تا مخلوط درون سیلندر متراکم شود. در مرحله انفجار و انبساط، پیستون همچنان در بالاترین وضعیت خود قرار دارد و تراکم مخلوط درون سیلندر به حداکثر رسیده است.
در این مرحله به یک جرقه و انفجار در زمان درست نیاز است تا پیستون به عقب راندهشده و نیروی حرکتی تولید شود. این مرحله نیازمند عملکرد صحیح و بهموقع سیستم برق خودرو و تأمین انرژی لازم برای جرقهزنی است. کوئل پس از افزایش ولتاژ ورودی از باتری و تأمین انرژی موردنیاز برای جرقه زدن شمعها، نقش خود را با تنظیم میزان جرقه تکمیل میکند. در مرحله آخر، دود ناشی از انفجار توسط سوپاپ خروجی و از طریق اگزوز تخلیه میشود. برای حرکت مداوم خودرو به تکرار پرسرعت این فرایند نیاز است.
ساختار کوئل
ساختار کوئل بهطورکلی بهگونهای طراحیشده است که کارایی و دوام بالایی برای آن ایجاد کرده و وظیفه این قطعه در سیستم برق را دچار اختلال نکند. این قطعه بهطورکلی از سه بخش اصلی سیمپیچ اولیه، سیمپیچ ثانویه و هسته مرکزی و چند بخش فرعی ساختهشده است. هر یک از این بخشها دارای ویژگیهای خاصی هستند که در اینجا آورده شده است:
- سیمپیچ اولیه: معمولاً از جنس مس ساخته میشود و حدود 250 تا 350 حلقه سیمپیچ که مقاومتی برابر 3 اهم به وجود میآورد.
- سیمپیچ ثانویه: این سیمپیچ، معمولاً یک سیم مسی با حدوداً 15 تا 30 هزار دور یا حلقه را شامل میشود.
- هسته مرکزی: این بخش از کوئل از یک آلیاژ بخصوص با مقامت بالا در برابر حرارت ایجاد میشود.
- پایه جرقهزنی: تعداد پایهها جرقهزنی طبق تعداد سیلندرهای موتور خودرو تعیین میشود.
- عایق سیمپیچها: به دلیل حرارت بالای تولیدشده در سیمپیچها، امکان صدمه دیدن آنها بالا است. بنابراین، به یک عایق نیاز است که حرارت را جذب کرده و مانع از صدمه دیدن سیمپیچها شود.
- بدنه اصلی: بدنه اصلی کوئل باید از فلزی با ضریب انتقال حرارت بالا باشد و به همین منظور، معمولاً از جنس آلومینیوم ساخته میشود.
انواع کوئل کدماند؟
کوئلها را بر اساس وجود یا عدم وجود وایر به دودسته کلی تقسیم میکنند. وایر درواقع قطعهای در سیستم برق خودرو است که جریان برق تقویت یافته را از کوئل یا دلکو دریافت کرده و به شمع میرساند تا جرقه لازم برای حرکت خودرو را تولید کند. البته وایر معمولاً در خودروهای نسبتاً قدیمی استفاده میشود. زیرا امروزه با حذف وایر، کوئل به صورت مستقیم بر روی شمع قرار میدهند تا از هدر رفتن انرژی و افت ولتاژ جلوگیری شود. انواع کوئلهای با وایر و بدون وایر شامل موارد زیر هستند:
1. کوئل با وایر
کوئلهای با وایر ممکن است از نوع معمولی یا دوبل باشند:
- کوئل معمولی: معمولاً در خودروهای کمی قدیمیتر کاربراتوری یا انژکتوری (مانند پیکان، نیسان، پراید و پژو کاربراتوری) که از سیستم دلکو برخوردارند، از این نوع کوئل استفادهشده است. این کوئلها دارای شکلی ساده و استوانهای هستند و در کنار آنها یک دلکو نیز دیده میشود. کوئلهای معمولی در مرتب کردن جرقهها نقش دارند.
- کوئل دوبل: معمولاً در خودروهای انژکتوری از کوئل دوبل استفاده میشود که وظیفه آن، تنظیم جرقهزنی به صورت همزمان و دوبهدو در سیلندرهای 1 و 4 و همچنین 2 و 3 است.
2. کوئل بدون وایر
کوئلهای بدون وایر برخلاف کوئل با وایر در خودروهایی با سیستم برقرسانی بهروزتر کاربرد دارند. با حذف وایرها در این کوئلها شاهد کاهش مقاومت و افت ولتاژ هستیم که موجب عملکرد بهتر خودرو میشوند. این کوئلها به دو نوع کتابی و قلمی تقسیم میشوند:
کوئل کتابی
ساختار کوئل کتابی شباهت بسیاری به کوئلهای دوبل دارد. بااینحال، برای انتقال انرژی از این قطعه به شمع از وایر استفاده نمیشود. فرم این قطعه نسبت به کوئل دوبل پهنتر است و به همین دلیل کتابی نامگرفته است. این کوئل نیز مانند نوع دوبل، جرقهزنی را به صورت دوبهدو انجام میدهد. استفاده از این Coil را در خودروهایی مانند زانتیا و پژو 206 مشاهده میکنیم.
کوئل قلمی
از این کوئلها فقط در خودروهای پیشرفته انژکتوری بهره گرفته میشود. ولتاژ بهدستآمده از این نوع کوئل بسیار بالا است و برای هر سیلندر خودرو یکی از آنها را قرار میدهند. در خودروهایی مانند بنز، پژو 407 و پژو 607 از کوئل قلمی بهمنظور تامین انرژی موردنیاز جرقه زدن شمع استفاده میشود.
دلایل خرابی کوئل ماشین
کوئل نیز یکی از قطعات خودرو است که امکان خراب شدن آن وجود دارد. اما با دانستن عوامل مؤثر در خراب شدن آن میتوانید به افزایش عمر کوئل کمک کنید. البته لازم به ذکر است که با پایان عمر مفید کوئل، راهی جز تعویض آن نخواهید داشت. بیتوجه بودن به مشکلات برق خودرو، عدم تعویض روغن و لنت ماشین در زمان درست، استفاده از کوئلهای غیراستاندارد و کثیف بودن فیلتر خودرو را میتوان ازجمله رایجترین عوامل مؤثر در خرابی کوئل دانست. همچنین ممکن است عملکرد باتری خودرو درست نباشد و موجب خرابی کوئل شود. وصل کردن سر وایر به بدنه خودرو موجب خرابی این قطعه میشود. همچنین ممکن است کوئل خودرو شما براثر تحمل گرمای زیاد یا برق دزدی خودرو در اتصالات مربوط به آن خرابشده باشد.
علائم خرابی کوئل
عملکرد درست کوئل موجب ایجاد جرقههای بزرگ و کارآمد برای انفجار در سیلندرها میشود. بنابراین، استارت قدرتمند و حرکت بدون مشکل خواهد بود. اما از کجا متوجه شویم کوئل خرابشده است؟ در صورت خرابی این قطعه ممکن است شاهد یکی از موارد زیر باشید:
- شنیدن صدایی مانند صدای انفجار در اگزوز خودرو میتواند نشانه خرابی کوئل باشد. در این صورت، ولتاژ کافی به شمع نرسیده و احتراق درون سیلندر به صورت ناقص اتفاق افتاده است. بنابراین، سوخت استفادهنشده و اشتعال نیافته از سیلندر خارجشده و در اگزوز منفجر میشود. لازم به ذکر است که تمیز نبودن شمعها نیز میتواند نتیجه مشابهی ایجاد کند. بنابراین، بهتر است خودرو خود را بهدقت بررسی کرده و شمعها را تمیز نگهدارید.
- زمانی که خودرو روشن است و درحرکت نیست، خاموش شدن موتور، لرزش شدید خودرو، زیپ زدن و به گوش رسیدن صدای تقتق میتواند نشانه خرابی کوئل باشد.
- اگر مصرف سوخت خودرو شما بهطور چشمگیری افزایش یافته است، ممکن است به دلیل خرابی کوئل باشد.
- بهسختی استارت خوردن خودرو نیز ازجمله علائم خرابی کوئل است.
- اگر در خودرو خود شاهد نشت روغن هستید، کوئل را بهدقت بررسی کنید. ممکن است به دلیل افزایش بیشازحد حرارت و داغ شدن محفظه روغن این قطعه، ترکی در آن ایجادشده باشد. این اتفاق به دلیل عملکرد ناقص و ولتاژ زیاد مصرفی خودرو رخ میدهد.
برای پیدا کردن ایراد کوئل یا آگاه شدن از سلامت آن بهتر است روشهای قدیمی که موجب شوک یا خرابی سیستم برق خودرو میشوند را کنار بگذارید و با استفاده از تست استاندارد کوئل، مشکل خودرو خود را بهسرعت پیدا کنید. با استفاده از این تست، تمام ایرادات سیمپیچهای کوئل نمایان میشود و میتوانید برای حل آن اقدام کنید. شما میتوانید با بهرهگیری از خدمات الو باتری و دانش تخصصی یک گروه از تکنیسینهای ماهر، سیستم برق خودرو خود را عیبیابی کرده و تعمیر نمایید. علاوه بر تست سیستم برق و باتری خودرو، میتوانید از خدمات فروش اینترنتی الو باتری نیز بهره بگیرید.